انواع باتری
مشخصات باتری قلمی
باتری های قلمی مدت زیادی است که نیروبخش طیف وسیعی از لوازم الکترونیکی و الکتریکی خانگی هستند و هر چند در این مدت به لحاظ شکل ظاهری تغییرات فاحشی نکردهاند، اما تکنولوژی های به کار رفته در آن کاملا دگرگون شده است. این باتری ها که در واقع نوعی پیل خشک سیلندری می باشند، در ابعاد مختلف تولید و روانه بازار می شود.
ابعاد استاندارد باتری قلمی
باتریهای قلمی، با شکل و شمایلی که امروزه آن ها را می شناسیم در ابتدای قرن بیستم میلادی وارد بازار شدند. در ابتدا استاندارد خاصی برای این باتری ها وجود نداشت و شرکت های تولید کننده، باتری های سیلندری خود را در اندازه دلخواه تولید می کردند؛ تا اینکه سازمانهای استاندارد از جمله مؤسسهی ملی استاندارد آمریکا (ANSI)، در سال ۱۹۰۷ اولین استانداردها را برای ابعاد باتری های سیلندری مقرر کرد.
نمونه هایی از متداول ترین ابعاد باتری های استاندارد را در تصویر زیر مشاهده می کنید.
متداولترین استاندارد باتری از چپ به راست : AAA,AA,C,D
استاندارد باتریهای AA یا قلمی (که امروزه متداول ترین نوع باتری سیلندری در جهان به شمار می روند) در سال ۱۹۴۷ وضع شد؛
هر چند این باتری ها مدت ها قبل از استاندارد سازی نیز به صورت گسترده تولید و استفاده میشدند. باتری های قلمی AA در حدود 5 Cm طول و 1.3 Cm قطر دارند.
وزن باتری های قلمی بسته به نوع آن ها متغیر است و از ۱۵ گرم در باتری های لیتیومی تا ۳۱ گرم در باتری های نیکل – هیدرید فلزی می رسد. در حال حاضر حدود 60% از باتریهای آلکالاین فروختهشده در جهان از نوع AA هستند.
باتریهای AAA ولتاژی برابر با باتریهای AA دارند و به دلیل سایز کوچکتر، معمولا در لوازمی استفاده می شوند که به دلیل محدودیت ابعاد، وزن و ضخامت نمی توان از باتریهای AA استفاده کرد. یک باتری AAA در حدود 30% باتری AA مشابه خود ظرفیت دارد. با پیشرفت تکنولوژی و بهینه شدن مصرف دستگاه های الکترونیکی و از طرف دیگر افزایش یافتن ظرفیت باتریهای AAA، شمار زیادی از دستگاه هایی که تا قبل از این از باتری های AA استفاده می کردند (مانند ریموت کنترلها، کیبوردها، تلفن ها، موسهای بیسیم و …) هم اینک از باتریهای کوچکتر AAA استفاده میکنند.
بین ۲۴ تا ۳۰ درصد از سهم بازار باتریهای سیلندری استاندارد متعلق به باتریهای AAA یا نیمقلمی است.
باتریهای D (سایز بزرگ) بطور معمول در دستگاه های بسیار پرمصرف مانند چراغ قوه های بزرگ و قوی، رادیوها و ضبط صوت های بزرگ و دستگاه هایی که دارای موتور الکتریکی هستند استفاده می شوند. این باتری ها در حدود 6.1 cm طول و 3.3 cm قطر دارند و ظرفیت آن ها در برخی مدل های خاص به ۲۰ هزار میلی آمپر ساعت نیز می رسد. باتری های سایز D قدیمی ترین باتری های سیلندری هستند که کماکان تولید می شوند. پیشینهی این باتری ها به سال ۱۸۹۸ (قبل از استانداردسازی باتری های قلمی بر می گردد.) این نوع باتری ها به «باتری چراغ قوه» مشهور بودند.
آشنایی با بعضی اصطلاحات مرتبط با انواع باتری
میلیآمپر ساعت (mAh) : ظرفیت باتری ها معمولا با واحد میلیآمپر ساعت (mAh) نشان داده می شود. به بیان ساده تر، یک باتری ۲۰۰۰ میلی آمپر ساعتی میتواند به مدت ۱ ساعت جریانی به شدت ۲۰۰۰ میلی آمپر؛ یا به مدت ۱۰۰ ساعت جریانی ۲۰ میلی آمپری فراهم کند.
باید دقت داشت که آمپر ساعت و میلیآمپر ساعت واحدهای انرژی نیستند. برای به دست آوردن میزان انرژی ذخیره شده در باتری (با واحد وات – ساعت) باید ظرفیت آن (با واحد میلیآمپر ساعت) را در ولتاژ باتری ضرب کرد.
وات – ساعت (Wh) : هر چند از واحد وات – ساعت کمتر برای مشخص کردن ظرفیت باتریها استفاده میشود؛ اما این واحد معیار دقیقتری برای مقایسهی ظرفیت باتریهای مختلف است. به طور مثال انرژی ذخیره شده در دو باتری با ظرفیت یکسان ۲۰۰۰ میلی آمپری ممکن است با هم متفاوت باشد؛ چرا که ولتاژ همهی باتری های قلمی با هم برابر نیست. به عنوان نمونه، بیشتر باتری های قلمی ۱.۲ ولتی هستند؛ در حالی که باتری های قلمی لیتیومی ۱.۵ ولتی نیز در بازار وجود دارند. بنابراین یک باتری قلمی ۲۰۰۰ میلی آمپر ساعتی لیتیومی، تقریبا ۳ وات – ساعت انرژی دارد ؛
در حالی که انرژی یک باتری قلمی ۲۰۰۰ میلی آمپر ساعتی معمولی تنها به ۲.۴ وات – ساعت می رسد.