اندازه سیم‌ها و کابل‌ها معمولاً براساس مقطع عرضی هادی (میلی‌متر مربع) و گاهی براساس قطر آن‌ها (میلی‌متر) مشخص می‌شود. مقطع عرضی هادی میزان جریانی که سیم می‌تواند بدون گرم شدن بیش از حد مجاز بردارد را تعیین می‌کند.
حروف استفاده شده روی سیم‌ها برای نشان دادن نوع عایق و ساختار سیم است. در اینجا چند مثال از حروف رایج روی سیم‌ها آورده شده است:
- T: نشان‌دهنده عایق ترموپلاستیک است که معمولاً PVC (پلی‌وینیل کلراید) است.
- H: حرف H بیانگر مقاومت بالای سیم در برابر دما است.
- W: وقتی حرف W وجود دارد، نشان می‌دهد که سیم مقاوم در برابر رطوبت و آب است.
به عنوان مثال، سیم THW یک سیم با عایق PVC، مقاومت بالا در برابر دما و مقاوم در برابر رطوبت و آب است.
برای انتخاب سیم مناسب برای یک کاربرد خاص، باید توجه کنید که مقطع عرضی هادی سیم باید به‌گونه‌ای باشد که بتواند جریان مورد نیاز را بدون گرم شدن بیش از حد مجاز بردارد. همچنین نوع عایق و سایر خصوصیات سیم باید براساس شرایط محیطی کاربردی و استانداردهای مربوطه انتخاب شود.
سیم‌ها و حروف استفاده شده روی آن‌ها به منظور تشخیص ساده‌تر کاربرد و نوع سیم در سیستم برقی استفاده می‌شوند. برخی از حروف رایج که روی سیم‌ها نشان داده می‌شوند عبارت‌اند از:
- L: این حرف بر روی سیم‌های فاز (Line) استفاده می‌شود. سیم‌های فاز معمولاً با رنگ‌های قرمز، زرد و آبی مشخص می‌شوند و وظیفه انتقال برق از منبع برق به بخش‌های مختلف سیستم را دارند.
- N: این حرف بر روی سیم‌های نول (Neutral) استفاده می‌شود. سیم‌های نول معمولاً رنگ آبی روشن یا سفید دارند و وظیفه انتقال برق برگشتی از بار به منبع برق را بر عهده دارند.
- PE: این حرف بر روی سیم‌های ارت (Protective Earth) یا سیم‌های زمین استفاده می‌شود. سیم‌های ارت معمولاً رنگ سبز-زرد دارند و وظیفه ایجاد یک مسیر ایمن برای جریان برق در صورت بروز اختلال را دارند.
- R, S, T: این حروف بر روی سیم‌های فاز در سیستم‌های سه فاز استفاده می‌شوند. R معمولاً فاز 1 (رنگ قرمز)، S فاز 2 (رنگ آبی) و T فاز 3 (رنگ زرد) را نشان می‌دهد.
توجه داشته باشید که رنگ‌های سیم‌ها و حروف استفاده شده روی آن‌ها ممکن است بسته به استانداردهای ملی و محلی متفاوت باشد. لذا پیش از انجام هرگونه کار سیم‌کشی برق، با استانداردهای محلی خود آشنا شوید و طبق آن‌ها عمل کنید .
در زیر یک جدول راهنما برای سیم‌کشی برق ساختمان بر اساس استانداردهای ملی ایران (ISIRI) ارائه شده است:
| نوع سیم | رنگ سیم | کاربرد |
|---|---|---|
| فاز (Phase) | قرمز | اتصال به بخش‌های بار (مصرف‌کننده‌های برق) |
| فاز (Phase) | زرد | اتصال به بخش‌های بار (مصرف‌کننده‌های برق) |
| فاز (Phase) | سیاه | اتصال به بخش‌های بار (مصرف‌کننده‌های برق) |
| نول (Neutral) | آبی | اتصال به نقطه مرجع برای جریان برگشتی |
| ارت (Earth) | سبز-زرد | اتصال به زمین برای حفاظت در برابر برق گرفتگی |
توجه: استفاده از این جدول به عنوان یک راهنمای کلی برای سیم‌کشی برق ساختمان می‌تواند مفید باشد. با این حال، برای اطمینان از انجام کار به درستی و بدون خطر، توصیه می‌شود که از کارشناسان و متخصصان برقی کمک بگیرید. این کارشناسان آگاهی کافی در مورد قوانین و استانداردهای محلی دارند و می‌توانند کار سیم‌کشی برق را به صورت ایمن و مطابق با قوانین انجام دهند .
در آلمان و برخی کشورهای اروپایی، استاندارد VDE (Verband der Elektrotechnik) برای رنگ‌بندی سیم‌ها و کابل‌های برقی استفاده می‌شود. طبق این استاندارد، رنگ‌ها و کاربردهای سیم‌ها به شرح زیر است:
- L1, L2, L3 (فاز): سیم‌های فاز در سیستم‌های سه فاز با رنگ‌های مختلف نشان داده می‌شوند. در استاندارد VDE:
- L1: رنگ قرمز یا کهربایی (برای فاز 1)
- L2: رنگ زرد یا سیاه (برای فاز 2)
- L3: رنگ آبی (برای فاز 3)
- N (نول): سیم نول در استاندارد VDE با رنگ آبی روشن نشان داده می‌شود.
- PE (ارت): سیم ارت در استاندارد VDE با رنگ سبز-زرد مشخص می‌شود.
توجه داشته باشید که رنگ‌ها و حروف استفاده شده در سیم‌کشی برق بسته به استانداردهای محلی متفاوت است
حروف هایی که بر روی کابل ها نوشته می شوند نشان دهنده چه چیزی می باشد؟
برخی از حروفی که بر روی کابل‌های برق نوشته می‌شود، نشان‌دهنده خصوصیات و استانداردهای مربوط به آن کابل هستند. در زیر به برخی از این حروف و معنی آن‌ها اشاره شده است:
- H: حرارت (Heat-resistant) – این حرف نشان‌دهنده کابلی است که مقاومت بیشتری در برابر دما دارد.
- V: وینیل (Vinyl) – کابلی که روکش آن از ماده وینیل ساخته شده است.
- W: آب‌بندی (Water-resistant) – کابلی که طراحی شده است تا مقاومت خوبی در برابر آب داشته باشد.
- T: سیم‌پیچ (Twisted) – کابلی که دارای چندین سیم پیچیده است.
- N: ملزومات ملی (National) – کابلی که مطابق با استانداردهای ملی ساخته شده است.
- S: سیم لخت (Stranded) – کابلی که از چندین سیم ریز تشکیل شده و به هم پیچیده شده است.
- F: مقاوم در برابر شعله (Flame-resistant) – کابلی که طراحی شده است تا مقاومت خوبی در برابر شعله داشته باشد.
- R: سیم جامد (Rigid) – کابلی که از یک سیم جامد تشکیل شده است.
لازم به ذکر است که ممکن است ترکیبی از این حروف بر روی کابل‌ها دیده شود که نشان‌دهنده‌ی داشتن چندین ویژگی از بین موارد فوق است. همچنین بسته به کشور سازنده کابل، استانداردها و علائم ممکن است متفاوت باشند .